Deze vraag stond centraal tijdens de intervisiebijeenkomst die Stichting Mediation in Milieu en Ruimtelijke Ordening organiseerde op 3 november tijdens de 'Week van de Mediation'. Vier provincies gaven input aan deze bijeenkomst door actuele dilemma’s op tafel te leggen. In een rollenspel ervoeren we de weerbarstige werkelijkheid van communicatie tussen partijen. Ook kregen we meer inzicht hoe mediationtechnieken een bijdrage kunnen leveren aan de stikstofaanpak.
De winst van Remkes – emoties mogen weer
Dick Allewijn, emeritus hoogleraar mediation aan de VU, analyseerde de verdiensten van bemiddelaar van Johan Remkes aan de hand van 9 processtappen. Allewijn concludeert dat zowel emoties als woorden ertoe doen wanneer je wilt bouwen aan vertrouwenRemkes slaagde in zijn opdracht om de dialoog op gang te brengen met boeren, door met iedereen in gesprek te gaan, emoties te erkennen, gedrag te begrenzen en door heldere kritiek op de overheid. Nu zijn met name de provincies aan de beurt om de stikstofaanpak te vertalen in gebiedsgerichte aanpakken. En met maatwerk te laten zien dat het mogelijk is om ‘over de grootste kloven de mooiste bruggen te bouwen’.
Dilemma’s bij provincies
Vier mensen werkzaam bij vier verschillende provincies deelden vervolgens hun dilemma’s. Wat opviel was de terugkerende zorg over de wensen van het rijk (deadline provinciale plannen, einddatum gerealiseerde reductie, % reductie) en hoe deze te rijmen met de realisatiekracht binnen de gebieden waarover het gaat. Waar liggen de kansen, hoe zit het met het perspectief van de boeren tegenover het keurslijf dat de overheid oplegt en wat betekenen deze wensen voor de langere termijn (na 2030).
Reflectie: ‘inzichten uit de intervisie’
Met de dilemma’s als input verkenden we via een rollenspel wat ervoor nodig is om het gesprek met de meeste belanghebbenden aan te gaan. En dat viel nog niet mee. Tijdens de intervisie werd al snel duidelijk dat het niet zinvol is met alle partijen waar het om gaat tegelijk aan tafel te gaan. Ook daar weer een dilemma, want we weten ook dat het belangrijk is om zo vroeg mogelijk het gesprek met elkaar aan te gaan en iedereen erbij te betrekken. En dan moet je wel elkaars emoties en taal willen horen en kunnen aanvoelen. En bereid zijn om samen te tijd te investeren om elkaars achtergronden en wensen te begrijpen en pas daarna naar oplossingen te zoeken. Dat is maatwerk. Partijen kregen het advies van de waarnemers om elkaar meer te bevragen. De belangrijkste les leek dat je als provincie beter langzaam en zorgvuldig kan starten dan te snel van stapel lopen. Datzelfde geldt ook voor de mediators Verken eerst maar eens wie met wie in gesprek zou willen en organiseer dan bilaterale of multilaterale gesprekken in een rustige of juist meer verrassende speed-date achtige setting. Uiteraard nadat je als gespreksleiders met iedereen een verkennend gesprek hebt gevoerd. Dat leidt tot vertraging in eerste instantie, en zorgt voor versnelling verderop in het traject.
Comments